امامت_بخشی از سیره امام علی(ع)

بسم الله الرّحمن الرّحیم

سیره ایشان برای تمامی انسان ها آموزنده است. این روایات تاریخی مخصوصا برای مسلمانان الگوی واضح و روشنی است که می‌توان همواره بر آن تکیه کرد. در این جا می‌پردازیم به بخشی از آن سیره که درمورد حکومت داری علی(ع) است. و می‌خواهیم تفاوت آن را با بقیه حاکمان ببینیم. 

یکی از ویژگی هایی که علی(ع) داشت این بود که بیت‌المال را مساوی میان همه حق داران تقسیم می‌نمود. هرکس هر اندازه که زحمت می‌کشید حقوق خودش را دریافت می‌کرد. نه یک سکه کم و نه یک سکه زیاد. این روند تقسیم برای برخی بسیار رنج آور بود. چراکه آنان در گذشته و مخصوصا در خلافت خلافای پیشین از بیت‌المال به صورت قابل توجهی بهره‌مند بودند. جالب اینجاست که کمتر حاکمی در جهان می‌تواند همچنین عدالتی داشته باشد که او داشت. او حتی یک بار در مقابل برادرش ایستاد و وقتی عقیل [برادرش] از او بهره‌ی بیشتری از بیت‌المال خواست تا به مشکلاتش برسد، نه تنها نداد بلکه او را تادیب و نصیحت کرد. 

ویژگی دوم وی در حکومت داری، کارگزاران و حاکمان زیر دست او هستند. او همواره نسبت به آنان سخت می‌گرفت و اگر می‌دید که کسی از ایشان با اغنیاء بر سر یک سفره می‌نشست و زندگی ساده نداشت او را نصیحت می‌کرد و حتی توبیخ می‌نمود. زیر دستان او نباید افرادی فاسد و فاسق باشند. علی(ع) همیشه دقت در انتخاب این افراد می‌کرد. حتی یکی از تفاوت های علی(ع) و معاویه(لعنه الله علیه) در همین بود. معاویه هر کسی را که حریص تر به مال دنیا باشد و او را کمک کند در نابودی اسلام انتخاب می‌کرد. مثل زیاد بن ابیه که یکی از آن افراد بود. البته همه کارگزاران علی(ع) صالح نبودند و در میان آنها افراد غیر صالح هم پیدا می‌شد که انتخاب این افراد برای حاکم بودن یک شهر مصلحتی داشت.... 

نکته مهم این است که مصلحت اندیشی همیشه بد نیست. مهم آن است که مصلحت چه چیزی را بسنجیم. اگر کسی بخواهد فقط مصلحت خودش را بسنجد و برای روی قدرت ماندن خودش کار کند، مصلحت اندیش خود است. ولی کسی مثل علی(ع) مصلحت اسلام را می‌سنجد و برای زنده ماندن اسلام تلاش می‌کند که از وظایف امامت هم همین است. 

با توجه به مصالح مسلمین علی(ع) در برخی از مواقع چاره‌ای نداشت که کارگزارانی داشته باشد که عالی نباشند. ولی باز هم این افراد کسانی نبودند که گذشته سیاه و تاریکی داشته باشند. 

ویژگی سوم وی مردم داری و یتیم نوازی بود. هر شب در نیمه‌های شب با کیسه‌ای از نان و خرما به استقبال مردمان فقیر می‌رفت. کاری که هیچ حاکم و خلیفه‌ای نمی‌کرد. یتیمان را دوست می‌داشت و به آنان محبت بسیار می‌کرد. حتی برای خنداندن یک یتیم برای او نقش گوسفند را بازی می‌کرد تا او را سرگرم کند و او بخندد. 

سراسر زندگی علی(ع) درس است برای زندگی بشریّت. گاهی علی(ع) را در تاریخ خشن و سخت گیر می‌بینیم [مثل مقابله با دشمنان که به خاطر شدت و قدرت جنگندگی او به ایشان حیدر کرار می‌گفتند.(یعنی شیری که بسیار و مکرر حمله می‌کند) و مثل رفتارش با زیر دستانش] و گاهی هم ایشان را ملایم و بسیار احساساتی و مهربان می‌بینیم. [مثل بازی کردن با کودک یتیم و شدت تواضع او و مثل رفتارش با فقیران و نیازمندان.] آری این است علی(ع) که هنوز که هنوز است جهان در حیرت است از وجود چنین امامی پاک. 

دشمنان و اشرار هیچگاه مایل نیستند که مردم جهان با این معارف آشنا شوند. اگر مردم جهان علی(ع) را بشناسند نه تنها که شیعه می‌شوند بلکه با ستمگران مبارزه خواهند کرد.